|  e-ISSN: 2618-589X

Original article | TAY Journal 2021, Vol. 5(1) 24-50

Ergenlerin Mutluluk ve Okulda Öznel İyi Oluş Düzeylerinin İncelenmesi

Önder BALTACI & Ömer Faruk AKBULUT

pp. 24 - 50   |  DOI: https://doi.org/10.29329/tayjournal.2021.489.02   |  Manu. Number: tay journal.2021.002

Published online: June 28, 2021  |   Number of Views: 58  |  Number of Download: 387


Abstract

Bu araştırmanın amacı, ergenlerin mutluluk ve okulda öznel iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkiyi çeşitli sosyo-demografik özelliklere göre incelemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden birisi olan korelasyonel türü tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, İç Anadolu Bölgesi'nde bulunan bir ildeki ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören ve araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 106'sı erkek, 95'i kız olmak üzere 201 ergen oluşturmaktadır. Araştırmada, ergenlerin okulda öznel iyi oluş düzeylerini belirlemek için "Ergenler İçin Kısa Okulda Öznel İyi Oluş Ölçeği", mutluluk düzeylerini belirlemek için "Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formu" ve sosyo-demografik özelliklerini belirlemek için "Kişisel Bilgi Formu" kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; ergenlerin mutluluk ve okulda öznel iyi oluş düzeylerinin orta düzeyde olduğu görülmüştür. Ayrıca araştırmaya katılan ergenlerin mutluluk düzeyleri; cinsiyet, algılanan okul başarısı, sosyal faaliyetlere katılma sıklığı ve algılanan anne-baba tutumlarına göre anlamlı bir farklılık gösterirken okulda öznel iyi oluş düzeyleri; algılanan okul başarısı, sosyal faaliyetlere katılma sıklığı ve algılanan anne-baba tutumlarına göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Buna ek olarak araştırmaya katılan ergenlerin mutluluk düzeyleri ile okulda öznel iyi oluş düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Son olarak okulda öznel iyi oluş mutluluktaki toplam varyansın %20'sini açıkladığı görülmüştür. Araştırmada elde bulgular literatür ışığında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Keywords: Okulda öznel iyi oluş, Mutluluk, Ergenler, Okul


How to Cite this Article?

APA 6th edition
BALTACI, O. & AKBULUT, O.F. (2021). Ergenlerin Mutluluk ve Okulda Öznel İyi Oluş Düzeylerinin İncelenmesi . TAY Journal, 5(1), 24-50. doi: 10.29329/tayjournal.2021.489.02

Harvard
BALTACI, O. and AKBULUT, O. (2021). Ergenlerin Mutluluk ve Okulda Öznel İyi Oluş Düzeylerinin İncelenmesi . TAY Journal, 5(1), pp. 24-50.

Chicago 16th edition
BALTACI, Onder and Omer Faruk AKBULUT (2021). "Ergenlerin Mutluluk ve Okulda Öznel İyi Oluş Düzeylerinin İncelenmesi ". TAY Journal 5 (1):24-50. doi:10.29329/tayjournal.2021.489.02.

References
  1. Akdoğan, B. (2017). Lise öğrencilerinin psikolojik dayanıklılık ve çatışma çözme davranışlarının öznel iyi oluşlarını yordaması. Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. [Google Scholar]
  2. Asıcı, E., ve İkiz, F.E. (2019). Okulda öznel iyi oluşun okul iklimi ve öz-yeterlik açısından yordanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 621-638. [Google Scholar]
  3. Aypay, A., ve Eryılmaz, A. (2011a). Relationships of high school student’ subjective well-being and school burnout. International Online Journal of Educational Sciences, 3(1), 181-199. [Google Scholar]
  4. Aypay, A., ve Eryılmaz, A. (2011b). Ergen öznel iyi oluşu ile kimlik statüsü ilişkisinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (16), 167-179. [Google Scholar]
  5. Baytemir, K. (2016). Ergenlikte ebeveyn ve akrana bağlanma ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide kişilerarası yeterliğin aracılığı. Eğitim ve Bilim, 41(186), 69-91. [Google Scholar]
  6. Bird, J. M., & Markle, R. S. (2012). Subjective well‐being in school environments: Promoting positive youth development through evidence‐based assessment and intervention. American Journal of Orthopsychiatry, 82(1), 61–66. [Google Scholar]
  7. Bozkurt, E., ve Sönmez, H. İ. (2016). İmam hatip ortaokulu öğrencilerinin ergen öznel iyi oluşlarının kişisel ve sosyal özelliklerine göre incelenmesi. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(7), 231-248. [Google Scholar]
  8. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem. [Google Scholar]
  9. Büyükşahin Çevik, G., Yavuz, G., ve Güzel Yüce S. (2016). Ergenlerin okul yaşam kalitesi ile yaşam doyumunun problem çözme ve sosyal destekle ilişkisi: Afgan-Özbekleri ile yapılan bir yapısal eşitlik modeli çalışması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1405-1417. [Google Scholar]
  10. Canbay, H. (2010). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. [Google Scholar]
  11. Casas, F., Baltatescu, S., Bertran, I., & Gonzalez, M. (2013). School satisfaction among adolescents: Testing different indicators for its measurement and its relationship with overall life satisfaction and subjective well-being in Romania and Spain. Social Indicators Research, 111, 665-681. [Google Scholar]
  12. Çankaya, Z. C., ve Meydan, B. (2018). Ergenlik döneminde mutluluk ve umut. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 207-222. [Google Scholar]
  13. Çeçen, R. A. (2007). Üniversite öğrencilerinin cinsiyet ve yaşam doyumu düzeylerine göre sosyal ve duygusal yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 180-190. [Google Scholar]
  14. Çelik, Ş. (2008). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşlarının duygusal zekâ açısından incelenmesi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. [Google Scholar]
  15. Çelebi, Ç.D., ve Sezgin, O. (2015). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşları ile ahlâkî olgunluk seviyeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 99-146. [Google Scholar]
  16. Çivitçi, A. (2009). İlköğretim öğrencilerinde yaşam doyumu: bazı kişisel ve ailesel özelliklerin rolü. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 29-52. [Google Scholar]
  17. Deniz, M.E. (2018). Eğitim psikolojisi. Ankara: Pegem. [Google Scholar]
  18. Deniz, M. E., Arslan, C., Özyeşil, Z., ve İzmirli, M. (2012). Öz-anlayış, yaşam doyumu, negatif ve pozitif duygu: türk ve diğer ülke üniversite öğrencileri arasında bir karşılaştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 428-446. [Google Scholar]
  19. Derin, S., ve Bilge, F. (2016). Ergenlerde internet bağımlılığı ve öznel iyi oluş düzeyi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 6(46), 35-51. [Google Scholar]
  20. Doğan, T. (2012). Beş faktör kişilik özellikleri ve öznel iyi oluş. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 56-64. [Google Scholar]
  21. Doğan, T., ve Çötok, N. A. (2011). Oxford mutluluk ölçeği kısa formunun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 165-172. [Google Scholar]
  22. Doğan, T., ve Eryılmaz, A. (2013). Benlik saygısı ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 107-117. [Google Scholar]
  23. Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95, 542-575. [Google Scholar]
  24. Diener, E., Oishi, S., & Lucas, R. E. (2003). Personality, culture, and subjective well-being: Emotional and cognitive evaluations of life. Annual Review of Psychology, 54(1), 403-425. [Google Scholar]
  25. Erden, S., ve Yılmaz, S. (2016). İmam hatip lisesi öğrencilerinin akran ilişkilerinin insanî değerler ve öznel iyi oluş düzeyleri açısından incelenmesi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 387-414. [Google Scholar]
  26. Eryılmaz, A. (2007). Okulda motivasyon ve amotivasyon: Sevgili öğretmenim derse katıl, derse katıl diyorsun. Ama bir sor bakalım; mutlu muyum ve seni seviyor muyum? Ulusal Teknik Eğitim, Mühendislik ve Eğitim Bilimleri Genç Araştırmacılar Sempozyumu içinde, Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi. [Google Scholar]
  27. Eryılmaz, A. (2010). Aile yapısı ergeni mutlu eder mi?. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 22(22), 21-30. [Google Scholar]
  28. Eryilmaz, A., ve Öğülmüş, S. (2010). Ergenlikte öznel iyi oluş ve beş faktörlü kişilik modeli. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 189-203. [Google Scholar]
  29. Eryılmaz, A. (2011). Ergen öznel iyi oluşu ile olumlu gelecek beklentisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 24(3), 209-215. [Google Scholar]
  30. Eryılmaz, A., ve Atak, H. (2011). Ergen öznel iyi oluşunun, öz saygı ve iyimserlik eğilimi ile ilişkisinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 170-181. [Google Scholar]
  31. Eryılmaz, A., ve Aypay, A. (2011). Ergenlerin derse katılmaya motive olmaları ile öznel iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1220-1233. [Google Scholar]
  32. Eryılmaz, A., & Ercan, L. (2011). Öznel iyi oluşun cinsiyet, yaş grupları ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 139-151. [Google Scholar]
  33. Flouri, E., & Buchanan, A. (2002). Life satisfaction in teenage boys: The moderating role of father involvement and bullying. Aggressive Behavior, 28, 126-133. [Google Scholar]
  34. Heizomi, H., Allahverdipour, H., Jafarabadi, M. A., & Safaian, A. (2015). Happiness and its relation to psychological well-being of adolescents. Asian Journal of Psychiatry, 16, 55-60. [Google Scholar]
  35. Hills, P., & Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences, 33, 1073–1082. [Google Scholar]
  36. Hiloooğlu, S., ve Cenkseven-Önder, F. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde zorbalığı yordamada sosyal beceri ve yaşam doyumunun rolü. İlköğretim Online, 9(3), 1159-1173. [Google Scholar]
  37. Huebner, E. S., & Gilman, R. (2006). Students who like and dislike school. Applied Research in Quality of Life, 1(2), 139-150. [Google Scholar]
  38. Joronen, K., & Kurki, A. (2005). Familial contribution to adolescent subjective well being. International Journal of Nursing Practice, 11(3), 125-133. [Google Scholar]
  39. Işık, E., ve Bedel, A. (2015). Ergenlerde başa çıkma stratejileri ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkiler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (34), 53-60. [Google Scholar]
  40. İlhan, T., ve Bacanlı, H. (2007). Mizah tarzları, kişilik özellikleri ve öznel iyi oluş: Bir model denemesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 11, 35-52. [Google Scholar]
  41. İhan, T. (2009). Üniversite öğrencilerinin benlik uyumu modeli: yaşam amaçları, temel psikolojik ihtiyaçlar ve öznel iyi oluş. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. [Google Scholar]
  42. Kalaycı, H., ve Özdemir, M. (2013). Lise öğrencilerinin okul yaşamının niteliğine ilişkin algılarının okul bağlılıkları üzerine etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 293-315. [Google Scholar]
  43. Karakoç, A., Bingöl, F., ve Karaca, S. (2013). Lise öğrencilerinde ergen öznel iyi oluş ile olumlu gelecek beklentisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, 3(6), 43-50. [Google Scholar]
  44. Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel. [Google Scholar]
  45. Korkut Owen, F. (2015). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Anı. [Google Scholar]
  46. Katja, R., Päivi, Å. K., Marja‐Terttu, T., & Pekka, L. (2002). Relationships Among adolescent subjective well‐being, health behavior, and school satisfaction. Journal of School Health, 72(6), 243-249. [Google Scholar]
  47. Kök, M., ve Akpınar, M. (2018). Ergenlerde problemli internet kullanımı ile öznel iyi oluş ilişkisinin incelenmesi. TURAN: Stratejik Araştırmalar Merkezi, 10(40), 527. [Google Scholar]
  48. Lyubomirsky, S. (2007). The How of Happiness: A scientific approach to getting the life you want. The Penguin Press, NY. [Google Scholar]
  49. Malkoç, A. (2011). Öznel iyi oluş müdahale programının üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeylerine etkisi. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  50. Moksnes, U. K., & Espnes, G. A. (2013). Self-esteem and life satisfaction in adolescents-gender and age as potential moderators. Quality of Life Research, 22(10), 2921-2928. [Google Scholar]
  51. Natvig, G. K., Albrektsen, G., & Qvarnstrøm, U. (2003). Associations between psychosocial factors and happiness among school adolescents. International Journal of Nursing Practice, 9(3), 166–175. [Google Scholar]
  52. Özer, E., Hamarta, E., & Deniz, M. E. (2016). Emotional intelligence, core-self evaluation, and life satisfaction. Psychology, 7(2), 145-153. [Google Scholar]
  53. Park, N. (2004). The role of subjective well-being ın positive youth development. The Annals of American Acedemy of Political and Social Science. 591(1), 25-39. [Google Scholar]
  54. Rask, K., Kurki, P. A., & Paavilainen, E. (2003). Adolescent subjective well-being and family dynamics. Scand J.Caring Sci, 17, 129-138. [Google Scholar]
  55. Romano, J.L. (2015). Prevention psychology. Enhancing personal and socail well-being. American Psychological Association: Washington, DC. [Google Scholar]
  56. Sarı, M., ve Cenkseven, F. (2008). İlköğretim öğrencilerinde okul yaşam kalitesi ve benlik kavramı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-16. [Google Scholar]
  57. Sarı, T., ve Özkan, İ. (2016). Ergenlerin öznel iyi oluşları ile algıladıkları anne baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Düşünen Adam: The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 29, 155-162. [Google Scholar]
  58. Sarıcaoğlu, H. (2011). Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi olma düzeylerinin kişilik özellikleri ve öz-anlayış açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. [Google Scholar]
  59. Saricaoglu, H., & Arslan, C. (2013). An investigation into psychological well-being levels of higher education students with respect to personality traits and self-compassion. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(4), 2097-2104. [Google Scholar]
  60. Savi Çakar, F. (2018). Önleyici psikolojik danışma kuram ve uygulamaları. Ankara: Pegem. [Google Scholar]
  61. Seki, T. (2014). Ergenlerin sosyal görünüş kaygısı ve öznel iyi oluşlarının sahip oldukları değerler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. [Google Scholar]
  62. Şahin, G. N. (2011). Üniversite öğrencilerinin kendini açma, öznel iyi oluş ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. [Google Scholar]
  63. Şahin Baltacı, H. (2018). Comparison of hope and life satisfaction levels of Turkish and American middle school students. Eurasian Journal of Educational Research, 74(2018), 99-122. [Google Scholar]
  64. Özdemir, Y. (2012). Ergenlerin öznel iyi oluşlarının özerk, ilişkisel ve özerk-ilişkisel benlik kurguları açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(38), 188-198. [Google Scholar]
  65. Özdemir, Y., ve Sağkal, A. S. (2016). Ergenler için okulda öznel iyi oluş ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 17(2), 333-350. [Google Scholar]
  66. Özden, K. (2014). Üniversite öğrencilerinde psikolojik iyi oluşun psikososyal yordayıcılarının sosyal bilişsel kariyer kuramı açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  67. Öksüz, Y., Güven Demir, E., ve Baba Öztürk, M. (2017). Roman çocukların okul doyumu düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Samsun ili örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(33), 256-268. [Google Scholar]
  68. Satan, A. A. (2014). Dini inanç ve bilişsel esneklik düzeylerinin öznel iyi oluş düzeyine olan etkisi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 3(7), 56-74. [Google Scholar]
  69. Stiglbauer, B., Gnambs, T., Gamsjager, M., & Batinic, B. (2013). The upward spiral of adolescents’ positive school experiences and happiness: Investigating reciprocal effects over time. Journal of School Psychology, 51(2), 231–242. [Google Scholar]
  70. Takakura, M., Wake, N., & Kobayashi, M. (2010). The contextual effect of school satisfaction on health-risk behaviors in Japanese high school students. The Journal of School Health, 80(11), 544–551. [Google Scholar]
  71. Tian, L. (2008). Developing scale for school well-being in adolescents. Psychological Development and Education, 24(3), 100-106. [Google Scholar]
  72. Tian, L., Wang, D., & Huebner, E. S. (2015). Development and validation of the Brief Adolescents’ Subjective Well-Being in School Scale (BASWBSS). Social Indicators Research, 120, 615-634. [Google Scholar]
  73. Tkach, C., & Lyubomirsky, S. (2006). How do people pursue happiness. relating personality, happiness-increasing srategies, and well-being. Journal Happiness Studies, 7,183-225. [Google Scholar]
  74. Terzi, Ş., ve Cihangir Çankaya, Z. (2009). Bağlanma stillerinin öznel iyi olmayı ve stresle başa çıkma tutumlarını yordama gücü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(31), 1-11. [Google Scholar]
  75. Uçan, A., ve Esen, B. K. (2015). Ergenlerin öznel iyi oluşlarının toplumsal konum ile ilgili risk alma değişkenine göre incelenmesi. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 11(2), 288-299. [Google Scholar]
  76. Whitley, A. M., Huebner, E. S., Hills, K. J., & Valois, R. F. (2012). Can students be too happy in school? The optimal level of school satisfaction. Applied Research in Quality of Life, 7(4), 337–350. [Google Scholar]
  77. Vaillant, G. E. (2003). Mental health. American Journal of Psychiatry, 160, 1373-1384. [Google Scholar]
  78. Van Petegem, K., Aelterman, A., Van Keer, H., & Rosseel, Y. (2008). The influence of student characteristics and interpersonal teacher behaviour in the classroom on student’s wellbeing. Social Indicators Research, 85, 279-291. [Google Scholar]
  79. Yavuzer, H. (2019). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi. [Google Scholar]
  80. Yeşilyaprak, B. (2016). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Ankara: Nobel. [Google Scholar]
  81. Yılmaz, H., & Arslan, C. (2013). Subjective well-being, positive and negative affect in Turkish üniversity students. Online Journal of Counseling & Education, 2(2), 1-8. [Google Scholar]
  82. You, S., Furlong, M. J., Felix, E, Sharkey, J.D. Tanigawa, D., & Green, J.G. (2008). Relations among school connectedness, hope, life satisfaction, and bully victimization. Psychology in the Schools, 45(5), 446-460. [Google Scholar]