TAY Journal
ISSN (Online): 2618-589X

Original article    |    Open Access
TAY Journal 2021, Vol. 5(1) 134-157

Ortaokul Öğrencilerinin Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Tutumları

Süleyman ARSLANTAŞ, Tuğba PÜRSÜN & Mevlüt AYDOĞMUŞ

pp. 134 - 157   |  DOI: https://doi.org/10.29329/tayjournal.2021.489.07

Publish Date: June 28, 2021  |   Number of Views: 400  |  Number of Download: 707

PDF Download

Abstract

Engelli bireylere gösterilen olumsuz tutumların değiştirilmesi ve sosyal kabulün sağlanması için engeli olmayan bireylerin engelli olan bireylere yönelik tutumları üzerinde hangi faktörlerin etkili olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Araştırmada ortaokul öğrencilerinin özel gereksinimli bireylere karşı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda araştırmada ortaokul öğrencilerinin özel gereksinimli bireylere yönelik tutumları cinsiyet, yaş, okul türü ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre karşılaştırılarak incelenmiştir. Ortaokul öğrencilerinin okul türlerine göre özel gereksinimli bireylere yönelik tutumları küme örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Böylelikle 2020-2021 öğretim yılında Konya İl Merkez ilçelerinde öğrenim gören toplam 2101 ortaokul öğrencisi çalışmaya dahil edilmiştir. Veri toplama aracı olarak “Özel Gereksinimli Bireylere Karşı Tutum Ölçeği” kullanılan çalışmada parametrik istatistik teknikleriyle veriler analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre ortaokul öğrencilerinin özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının öğrenim gördükleri okulun yerleşim yeri, cinsiyet, yaş, okul türü ve yaş değişkenlerine göre farklılaştığı görülmüştür.

Keywords: Ortaokul, Öğrenci, Özel gereksinimli birey, Tutum, Demografik faktörler

How to Cite this Article?

APA 7th edition
ARSLANTAS, S., PURSUN, T., & AYDOGMUS, M. (2021). Ortaokul Öğrencilerinin Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Tutumları. TAY Journal, 5(1), 134-157. https://doi.org/10.29329/tayjournal.2021.489.07

Harvard
ARSLANTAS, S., PURSUN, T. and AYDOGMUS, M. (2021). Ortaokul Öğrencilerinin Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Tutumları. TAY Journal, 5(1), pp. 134-157.

Chicago 16th edition
ARSLANTAS, Suleyman, Tugba PURSUN and Mevlut AYDOGMUS (2021). "Ortaokul Öğrencilerinin Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Tutumları". TAY Journal 5 (1):134-157. https://doi.org/10.29329/tayjournal.2021.489.07

References
  1. Aiden, H., & McCarthy, A. (2014). Current attitudes towards disabled people. London: Scope. [Google Scholar]
  2. Ajzen, I., & Fishbein, M. (2005). The influence of attitudes on behavior. [Google Scholar]
  3. Ajzen, I., & Fishbein, M. (1975). A Bayesian analysis of attribution processes. Psychological bulletin, 82(2), 261. [Google Scholar]
  4. Aronson, E., Wilson, T. D., & Akert, R. M. (2012). Social Psychology Pearson Higher Ed. [Google Scholar]
  5. Au, K. W., & Man, D. W. (2006). Attitudes toward people with disabilities: A comparison between health care professionals and students. International Journal of Rehabilitation Research, 29(2), 155-160. [Google Scholar]
  6. Avramidis, E., & Norwich, B. (2004). Las actitudes de los profesores hacia la integración y la inclusión: revisión de la bibliografía sobre la materia. Entre dos mundos: Revista de traducción sobre discapacidad visual, (25), 25-44. [Google Scholar]
  7. Bagley, M. T., & Green, J. F. (1981). Peer Attitudes Toward the Handicapped Scale (PATHS). Austin, TX: Pro-Ed. [Google Scholar]
  8. Bahadır, E. (2011). İlköğretim 8. sınıf “maddenin halleri ve ısı ünitesi’nin öğretiminde işbirlikli öğrenme temelli bilimsel mektupların kullanılmasının öğrencilerin tutum, başarı ve bilimsel-okuryazarlıklarına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzincan. [Google Scholar]
  9. Barr, J. J., & Bracchitta, K. (2008). Effects of contact with individuals with disabilities: Positive attitudes and majoring in education. The Journal of Psychology, 142(3), 225-244. [Google Scholar]
  10. Burge, P., H. Ouellette-Kuntze, N. Hutchinson, and H. Box. 2008. A quarter century of inclusive education for children with intellectual disabilities in Ontario: Public perceptions. Canadian Journal of Educational Administration and Policy 87, no. 3: 1–22. [Google Scholar]
  11. Calder, B. J., Ross, M., & Insko, C. A. (1973). Attitude change and attitude attribution: Effects of incentive, choice, and consequences. Journal of Personality and Social Psychology, 25(1), 84. [Google Scholar]
  12. Caner, S. M. (2019). Dindar bireylerin engellilere karşı tutum ve davranışları üzerine bir araştırma (Master's thesis, Bursa Uludağ Üniversitesi). [Google Scholar]
  13. Chan, F., Livneh, H., Pruett, S. R., Wang, C. C., & Zheng, L. X. (2009). Societal attitudes toward disability: Concepts, measurements, and interventions. [Google Scholar]
  14. Civelek, A H (1990) Eğitilebilir zihinsel özürlü çocukların sosyal kabul görmelerinde normal çocukların bilgilendirilmelerinin ve iki grubun resim-iş ve beden eğitimi derslerinde bütunleştirilmelerinin etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara [Google Scholar]
  15. Çalbayram, N. Ç., Aker, M. N., Akkuş, B., Durmuş, F. K., & Tutar, S. (2018). Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin engellilere yönelik tutumları. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 30-40. [Google Scholar]
  16. Daruwalla, P. S. & Darcy, S. (2005). Personal and societal attitudes to disability. Annals of Tourism Research, 32(3), 549-570 [Google Scholar]
  17. Deal J. J. (2007). Retiring the Generation Gap: How Employees Young and Old Can Find Common Ground. San Francisco: John Wiley & Son. [Google Scholar]
  18. Diamond, K., & Tu, H. (2009). Relations between classroom context, physical disability and preschool children's inclusion decisions. Journal of Applied Developmental Psychology, 30(2), 75-81. [Google Scholar]
  19. Diamond, K. E., Hong, S. Y., & Tu, H. (2008). Context influences preschool children's decisions to include a peer with a physical disability in play. Exceptionality, 16(3), 141-155. [Google Scholar]
  20. Dunn, D. S. (Ed.). (2019). Understanding the experience of disability: Perspectives from social and rehabilitation psychology. Oxford University Press. [Google Scholar]
  21. Esposito, B. G., & Reed, T. M. (1986). The effects of contact with handicapped persons on young children's attitudes. Exceptional Children, 53(3), 224-229. [Google Scholar]
  22. Favazza, P. C., & Odom, S. L. (1997). Promoting positive attitudes of kindergarten-age children toward people with disabilities. Exceptional children, 63(3), 405-418. [Google Scholar]
  23. Franke, A. G., Lehmberg, S., & Soyka, M. (2016). Pharmacological Neuroenhancement: teachers’ knowledge and attitudes–Results from a survey study among teachers in Germany. Substance abuse treatment, prevention, and policy, 11(1), 1-11. [Google Scholar]
  24. Gedik, Z. (2019). Self-compassion and health-promoting lifestyle behaviors in college students. Psychology, health & medicine, 24(1), 108-114. [Google Scholar]
  25. Girgin-Aykanat, B., Balcı, S. 2015. Fiziksel Engelli Çocuk ve Ailesinin Evde Bakım Gereksinimi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi; 4(2), 305-17. [Google Scholar]
  26. Graffi, S., & Minnes, P. M. (1988). Attitudes of primary school children toward the physical appearance and labels associated with Down syndrome. American journal of mental retardation: AJMR, 93(1), 28-35. [Google Scholar]
  27. Greenbaum, J. J., & Wang, D. D. (1965). A semantic-differential study of the concepts of mental retardation. The Journal of general psychology, 73(2), 257-272. [Google Scholar]
  28. Gülünay, Y. İ., Kayışoğlu, N., & İlhan, L. (2019). Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Zihinsel Engelli Çocuklara Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi1. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 626-639. [Google Scholar]
  29. Gümüş, M., & Tan, Ç. (2015). İlkokul ve ortaokul çağında kaynaştırma eğitimi gören öğrencilere karşı normal gelişim gösteren öğrencilerin tutumlarının incelenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, 79-94. [Google Scholar]
  30. Hergenrather, K., & Rhodes, S. (2007). Exploring undergraduate student attitudes toward persons with disabilities: Application of the disability social relationship scale. Rehabilitation Counseling Bulletin, 50(2), 66-75. [Google Scholar]
  31. Hortaçsu, N. (2012). En Güzel Psikoloji Sosyal Psikoloji, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları [Google Scholar]
  32. İnceoğlu, M. (2010). Tutum Algı İletişim, Beykent Üniversitesi Yayınları No: 69, 5. Baskı, İstanbul. [Google Scholar]
  33. İnceoğlu, M. (1993). Tutum Algı İletişim. Ankara: Verso Yayıncılık. [Google Scholar]
  34. Jones, G. E., & Stone, D. L. (1995). Perceived discomfort associated with working with persons with varying disabilities. Perceptual and motor skills, 81(3), 911-919. [Google Scholar]
  35. Kağıtçıbaşı, Ç. (2008). Günümüzde İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi [Google Scholar]
  36. Kağıtçıbaşı, Ç. (1985). Culture of separateness-culture of relatedness. In C. Klopp (Ed.), 1984: Vision and reality. Papers in comparative studies 4, 91-99). [Google Scholar]
  37. Kaner, S. (2000). Akran ilişkileri ölçeği ve akran sapması ölçeği geliştirme çalışması. http://i-rep.emu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11129/2582/914.pdf? sequence=1 [Google Scholar]
  38. Karasar, N. (2000). Bilimsel arastirma yontemleri (Research methods in science). Ankara: Nobel Yayin Dagitim. [Google Scholar]
  39. Kargın, T., & Baydık, B. (2002). Kaynaştırma ortamındaki işiten öğrencilerin işitme engelli akranlarına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 3(2), 27-39. [Google Scholar]
  40. Knupp, H., Walter, A., Darry, K., & Esmail, S. (2009). Attitudes and perceptions towards disability and sexuality. Department of Ocupational Therapy, University of Alberta. Canada. [Google Scholar]
  41. Lau, J. T. F., & Cheung, C. K. (1999). Discriminatory attitudes to people with intellectual disability or mental health difficulty. International Social Work, 42(4), 431-444. [Google Scholar]
  42. Laws, G., & Kelly, E. (2005). The attitudes and friendship intentions of children in United Kingdom mainstream schools towards peers with physical or intellectual disabilities. International Journal of Disability, Development and Education, 52(2), 79-99. [Google Scholar]
  43. Livneh, H. (1982). On the origins of negative attitudes towards people with disabilities. Rehabilitation literature. [Google Scholar]
  44. Magiati, I., Dockrell, J. E., & Logotheti, A. E. (2002). Young children's understanding of disabilities: the influence of development, context, and cognition. Journal of Applied Developmental Psychology, 23(4), 409-430. [Google Scholar]
  45. Marom, M., Cohen, D., & Naon, D. (2007). Changing disability‐related attitudes and self‐efficacy of Israeli children via the Partners to Inclusion Programme. [Google Scholar]
  46. International Journal of Disability, Development and Education, 54(1), 113-127. Masci, C. A. (2018). Changing Attitudes: The Impact of a Disability Awareness Class. [Google Scholar]
  47. Meegan, S., & MacPhail, A. (2006). Irish physical educators’ attitude toward teaching students with special educational needs. European Physical Education Review, 12(1), 75-97. [Google Scholar]
  48. Mogro-Wilson, C., Davidson, K., & Bruder, M. B. (2014). An empowerment approach in teaching a class about autism for social work students. Social Work Education, 33(1), 61-76. [Google Scholar]
  49. Morgan, K. W. (Ed.). (1987). Islam, the straight path: Islam interpreted by Muslims. Motilal Banarsidass Publ. [Google Scholar]
  50. Morin, D., Rivard, M., Crocker, A. G., Boursier, C. P., & Caron, J. (2013). Public attitudes towards intellectual disability: A multidimensional perspective. Journal of Intellectual Disability Research, 57(3), 279-292. [Google Scholar]
  51. Murchison, C. (1935). The Experimental Measurement of a Social Hierarchy in Gallus Domesticus: I. the Direct Identification and Direct Measurement of Social Reflex no. 1 and Social Reflex no. The Journal of General Psychology, 12(1), 3-39. [Google Scholar]
  52. Neuman, W. L. (2010). Social research methods: Quantitative and qualitative methods. Anthrop Educ Q, 3. [Google Scholar]
  53. Nikolaraizi, M., & De Reybekiel, N. (2001). A comparative study of children's attitudes towards deaf children, children in wheelchairs and blind children in Greece and in the UK. European Journal of Special Needs Education, 16(2), 167-182. [Google Scholar]
  54. Novo-Corti, M. I. (2010). Attitudes toward disability and social inclusion: An exploratory analysis. [Google Scholar]
  55. Nowicki, E. A., & Sandieson, R. (2002). A meta-analysis of school-age children's attitudes towards persons with physical or intellectual disabilities. International Journal of Disability, Development and Education, 49(3), 243-265. [Google Scholar]
  56. Oliver, M. (1990). Disability definitions: the politics of meaning. In The politics of disablement (pp. 1-11). Palgrave, London. [Google Scholar]
  57. Olson, M. A., & Fazio, R. H. (2008). Implicit and explicit measures of attitudes: The perspective of the MODE model. [Google Scholar]
  58. Osmanaga, F. (2013). The role of gender in children’s attitudes towards pupils with disabilities. Život i škola: časopis za teoriju i praksu odgoja i obrazovanja, 59(29), 405-418. [Google Scholar]
  59. Oppenheim A. N. (1992) Questionnaire Design, Interviewing and Attitude Measurement. Pinter, London. [Google Scholar]
  60. Özida, B. (2009). Toplum Özürlülüğü Nasıl Anlıyor? 33-35. [Google Scholar]
  61. Oztürk, H., & Abakay, U. (2014). Research of attitudes of the students studying in schools of physical education and sport toward disabled kids. Türk Spor ve Egzersiz Dergisi, 16(3), 66-68. [Google Scholar]
  62. Özyürek, M., (2006). Engellilere yönelik tutumların değiştirilmesi. Ankara: Kök Yayıncılık. [Google Scholar]
  63. Parashar, D., Chan, F., & Leierer, S. (2008). Factors influencing Asian Indian graduate students' attitudes toward people with disabilities: A conjoint analysis. Rehabilitation Counseling Bulletin, 51(4), 229-239. [Google Scholar]
  64. Parasuram, K. (2006). Variables that affect teachers’ attitudes towards disability and inclusive education in Mumbai, India. Disability & Society, 21(3), 231-242. [Google Scholar]
  65. Perry, T. L., Ivy, M., Conner, A., & Shelar, D. (2008). Recreation student attitudes towards persons with disabilities: considerations for future service delivery. Journal of Hospitality, Leisure, Sports and Tourism Education (Pre-2012), 7(2), 4. [Google Scholar]
  66. Petty, R. E., & Cacioppo, J. T. (1981). Issue involvement as a moderator of the effects on attitude of advertising content and context. ACR North American Advances. [Google Scholar]
  67. Rice, C. J. (2009). Attitudes of undergraduate students toward people with intellectual disabilities: Considerations for future policy makers. College Student Journal, 43(1), 207-216. [Google Scholar]
  68. Richardson, S. A., Goodman, N., Hastorf, A. H., & Dornbusch, S. M. (1961). Cultural uniformity in reaction to physical disabilities. American sociological review, 241-247. [Google Scholar]
  69. Rokeach, M. (1973). The nature of human values. Free press. Rosenbaum, P. L., Armstrong, R. W., & King, S. M. (1988). Determinants of children's attitudes toward disability: A review of evidence. Children's Health Care, 17(1), 32-39. [Google Scholar]
  70. Royal, G. P., & Roberts, M. C. (1987). Students' perceptions of and attitudes toward disabilities: A comparison of twenty conditions. Journal of Clinical Child Psychology, 16(2), 122-132. [Google Scholar]
  71. Sarı, H. Y., Bektaş, M., & Altıparmak, S. (2010). Hemşirelik öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 27(2), 80-83. [Google Scholar]
  72. Sharac, J., Mccrone, P., Clement, S., & Thornicroft, G. (2010). The economic impact of mental health stigma and discrimination: a systematic review. Epidemiol Psichiatr Soc, 19(3), 223-32. [Google Scholar]
  73. Şahin, H., & Bekir, H. (2016). Üniversite öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarinin belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(3), 767-779. [Google Scholar]
  74. Şahin, H., & Akyol, A. D. (2010). Evaluation of nursing and medical students’ attitudes towards people with disabilities. Journal of Clinical Nursing, 19(15‐16), 2271-2279. [Google Scholar]
  75. Tait, K., & Purdie, N. (2000). Attitudes toward disability: Teacher education for inclusive environments in an Australian university. International Journal of Disability, Development and Education, 47(1), 25-38. [Google Scholar]
  76. Tekeş, B., & Hasta, D. (2013). Engellilere Yönelik Tutum Ölçeği, Özgecilik Ölçeği ve Tolerans Ölçeklerine İlişkin Uyarlama Çalışmaları. Yayınlanmamış Araştırma Raporu. [Google Scholar]
  77. Tervo, R. C., & Palmer, G. (2004). Health professional student attitudes towards people with disability. Clinical rehabilitation, 18(8), 908-915. [Google Scholar]
  78. Triandis, H. C. (1972). The impact of social change on attitudes. Attitude, Conflict, and Social Change, 127-136. [Google Scholar]
  79. Verdonschot, M. M., De Witte, L. P., Reichrath, E., Buntinx, W. H. E., & Curfs, L. M. (2009). Community participation of people with an intellectual disability: A review of empirical findings. Journal of intellectual disability research, 53(4), 303-318. [Google Scholar]
  80. Vilchinsky, N., Findler, L., & Werner, S. (2010). Attitudes toward people with disabilities: The perspective of attachment theory. Rehabilitation Psychology, 55(3), 298. [Google Scholar]
  81. Yaralı, D. (2015). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Education Faculty, 17(2), 431-455. [Google Scholar]
  82. Yazbeck, M., McVilly, K., & Parmenter, T. R. (2004). Attitudes toward people with intellectual disabilities: An Australian perspective. Journal of Disability Policy Studies, 15(2), 97-111. [Google Scholar]
  83. Zhang, L., Zhao, J., Xiao, H., Zheng, H., Xiao, Y., Chen, M., & Chen, D. (2014). Mental health and burnout in primary and secondary school teachers in the remote mountain areas of Guangdong Province in the People’s Republic of China. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 10, 123. [Google Scholar]
Meta
Vol. 5 (1)
Download
Metric
History
Related

Volume 5 Issue 1

June 2021

All Manuscript

TAY Journal

Copyright © 2025 TAY Journal.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC
All elements of this website were created using the BOQ™ - Intelligent Webverse System.